اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و صفات زراعی چند ژنوتیپ کنجد در منطقه بهبهان

این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (92-1390) اجرا شد. تاریخ کاشت در سه سطح شامل 5 تیر، 20 تیر و 5 مرداد در کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های کنجد در پنج سطح شامل لاین‌های L5-84215، L5-86365، صفی‌آبادی، رقم یلووایت و توده محلی بهبهان (شاهد) در کرت‌های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تاریخ کاشت، رقم و اثر متقابل آن‌ها بر عملکرد دانه و اجزای آن معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه در سال‌های اول و دوم در تاریخ کاشت‌های 5 تیر و 5 مرداد به‌ترتیب معادل 1281 و 889 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. توده محلی بهبهان و رقم یلووایت در سال اول با میانگین1417 و 1151 کیلوگرم در هکتار و در سال دوم با متوسط 916 و 752 کیلوگرم در هکتار دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. در اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم، در سال اول توده محلی بهبهان و رقم یلووایت در تاریخ کاشت 5 تیرماه به‌ترتیب با میانگین 1688 و 1449 کیلوگرم در هکتار و در سال دوم در تاریخ کاشت 5 مرداد به‌ترتیب با متوسط 1217 و 982 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. در سال اول اجرای آزمایش عملکرد دانه همه ژنوتیپ‌ها از تاریخ کاشت 5 تیر الی 5 مردادماه سیر نزولی داشت ولی در سال دوم به‌دلیل خسارت بیماری بوته میری در تاریخ کاشت‌های 5 و 20 تیر و عدم مشاهده خسارت بیماری فوق در تاریخ کاشت 5 مردادماه، عملکرد دانه روند معکوسی نسبت به سال اول داشت به این ترتیب که حداکثر عملکرد ژنوتیپ‌ها در تاریخ کاشت 5 مرداد و پایین‌ترین میزان عملکرد در تاریخ کاشت 5 تیرماه به دست آمد. با توجه به احتمال شیوع بیماری بوته میری در تاریخ کاشت‌های واقع در تیرماه توصیه می‌شود کاشت کنجد با استفاده از توده محلی بهبهان و سپس رقم یلووایت در اوایل مردادماه انجام شود.